zondag 15 maart 2015

Hannibal en het gebruik van strijdolifanten

Als briljant tacticus versloeg Hannibal het ene Romeinse leger na het andere. Daarom was hij tot aan zijn dood een door de Romeinen gezochte vijand. Uiteindelijk, op redelijk hoge leeftijd (+/- 60 jaar) kwam hem ter ore dat Rome op de hoogte was van zijn vaste verblijfplaats. Liever dan terecht worden gesteld door zijn aartsvijanden, maakte Hannibal door middel van gif een eind aan zijn leven.

Wij kennen deze Carthaagse generaal en tacticus door de olifanten die hij inzette in de strijd tegen de Romeinen. Het moet een machtig gezicht zijn geweest, een leger met krijgsolifanten door een woest landschap. Hij was niet de eerste en zeker niet de laatste die deze enorme dieren gebruikte om de vijand te imponeren. Een reliëf van 4500 jaar oud, afkomstig uit Mesopotamië, is het oudste bewijs van het bestaan van tamme olifanten. De vroegst bekende militaire toepassing van olifanten dateert van circa 1100 v. Chr. in Vedisch India. De slag bij Gaugamela tegen Alexander Grote (1 oktober 331 v. Chr.) was waarschijnlijk de eerste keer dat een Europees leger werd geconfronteerd met krijgsolifanten. 
Alexander de Grote won de slag. 
(In de film "Alexander" komt deze slag incl. de olifanten voor.)


In diezelfde tijd had het Magadharijk aan de Ganges (maakt onderdeel uit van het huidige India) 6000 krijgsolifanten. Keizer Chandragupta Maurya zou dit aantal later uitbreiden tot 9000.

In de middeleeuwen werden olifanten in Europa nog maar zelden gebruikt als krijgsdier. Karel de Grote nam zijn olifant, Abul-Abbas, mee toen hij ging vechten tegen de Denen in 804, en de kruistochten gaven keizer Frederik II van het Heilige Roomse Rijk de mogelijkheid om een olifant te vangen in het Heilige Land, die later gebruikt werd bij de inname van Cremona in 1214. Nieuwe wapens en tactieken zorgden ervoor dat de olifant zijn positie in de strijd verloor. Tevens ook door het verminderde contact tussen de westerse wereld en het Oosten na het jaar 1000 De introductie van buskruit in de late 15e eeuw zorgde ervoor dat de krijgsolifant volledig verdween van het slagveld. Zijn imposante uiterlijk kon niet op tegen de kracht van het kanon.
In de strijd werd de olifant gebruikt om een charge mee uit te voeren. Stel een rij olifanten naast elkaar voor die met 23km p/u aan komt denderen zwaaiend met hun slagtanden, gereed om alles wat ze tegenkomen te verpletteren. Je kunt het beste je speer loslaten en hard wegrennen. De olifanten boden door hun hoogte bescherming aan hun berijder en werd daarom ook gebruikt als platvorm om met pijl en boog te schieten. Er waren zelfs olifanten die een toren op hun rug droeg waarin ruimte was voor drie krijgers.
De olifant blijkt een nuttig dier op het slagveld, maar wat als hij op hol slaat? Daar had de berijder een oplossing voor. Met zijn beitel en hamer kon hij de ruggengraat breken.

Dat paarden en kamelen veel gebruikt werden in oorlogen dat wist ik, maar olifanten...



Binnenkort meer over het stichtingsverhaal van de stad Carthago, net als het stichtingsverhaal van Rome zit ook dit verhaal vol mythologie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten